عبدالسلام عبد المجيد
شاكر-ماموستا لة بةشي جوطرافيا-كوَليَذي ئةدةبيات
-زانكوَي سةلاحةددين-وةزارةتي
خويَندني بالا و تويَذينةوةي زانستي.
ثسثوري تايبةت-جوطرافياي
ئابووري و ثيشةسازي- نامةي ماستةر-نةوتي عيراق
ضالاكوان لة
بواري سياسةتي نيودةولةتي بة طشتي-روَذهةلاتي ناوةراست بة تايبةت
ثةيوةندية
ئابووريةكاني نيَوان عيَراق و ئيَران
عيَراق و ئيَران
سنوري هاوبةش كوَيان دةكاتةوة كوَي دريَذي سنوري وشكاني عيَراق
3631 كم ة لةو
دريَذيةدا 1458 كم هاوسنورة لةطةل ئيَراندا .
هةروةها ضةند
دةروازةيةكي سنوري طرنط لةطةل ئيَراندا هةية وةكو (الشلامجة) ،
(المنزرية) ، (الشيب)
، (الزرباتية) ، حاجي ئوَمةران ، باشماغ و ثةرويزخان .
ئةم دةروازانة كاريطةري
طرنطي هةية بوَ طواستنةوةو هيَنان و بردني كالَاكان لة
نيَوان ئةم دوو ولَاتةدا ، عيَراق
بريَكي زوَر لة كةرةستةكاني خوَراكي لة قوتونراو
و خواردنةوة طازيةكان و طوَشت و
رووني رووةكي وشيرةمةني هةروةها كةرةستةكاني
ناومال و ئاميَرة كارةباييةكان و
هةروةها بريَكي زوَر لة هاوردةكردني ئوَتوَمبيلةكاني
ئيَراني بوَ ناوةوةي عيَراق
بة تايبةتي ناوةراست و باشور .
طرنكترين ئةو
دةروازة سنوريانةش (زرباتية)ية كة دةكةويَتة سنوري ثاريَزطاي واست ،
كة روَلي خوَي دةبيَنيَ لة هاتنة ذوورةوةي هةزارةها بارهةلطر بوَ ناوةوةي عيَراق ،
ئةوةش رةنطدانةوةي بةهيَزي ئابووريةكةي نيشان دةدات لة نيَوان ئةو دوو ولَاتة هاوسيَيةدا .
كة روَلي خوَي دةبيَنيَ لة هاتنة ذوورةوةي هةزارةها بارهةلطر بوَ ناوةوةي عيَراق ،
ئةوةش رةنطدانةوةي بةهيَزي ئابووريةكةي نيشان دةدات لة نيَوان ئةو دوو ولَاتة هاوسيَيةدا .
ثةيوةندية
ئابوريةكاني نيَوان عيَراق و ئيَران ، دواي روخاني رذيَمي ثيَشو طةيشتوَتة
بةرزترين ئاست ، ئايندةي ثةيوةندية ئابوريةكاني نيَوان ئةو دوو ولَاتة تةنها لةسةر
ئاستي هاوردة و هةناردة كردن نية ، بةلكو ئاراستةكةي بةرةو بةشداري كردني كاراي
دةستةكاني وةبةرهيَنان و سود وةرطرتن لة شارةزايي و ثسثوَري ئيَرانيةكان وةرطيراوة
بة تايبةت لة بواري كشتوكال و ثيشةسازي و نةوتي هةروةها وةبةرهيَنان لة
بونياتناني و ثيَشخستني ذيَرخاني ئابووري .
بةرزترين ئاست ، ئايندةي ثةيوةندية ئابوريةكاني نيَوان ئةو دوو ولَاتة تةنها لةسةر
ئاستي هاوردة و هةناردة كردن نية ، بةلكو ئاراستةكةي بةرةو بةشداري كردني كاراي
دةستةكاني وةبةرهيَنان و سود وةرطرتن لة شارةزايي و ثسثوَري ئيَرانيةكان وةرطيراوة
بة تايبةت لة بواري كشتوكال و ثيشةسازي و نةوتي هةروةها وةبةرهيَنان لة
بونياتناني و ثيَشخستني ذيَرخاني ئابووري .
ئيَران جارجارة
ثيشةنطاي نيَودةولةتي دةكاتةوة يان ميوانداري دةكات عيَراقيش بةشداري
لةو ثيَشةنطايانة دةكات ، بوَ شارةزا بوون سةبارةت بة دوايين ثروَذةي كة ئيَران
ثيَكةيشتووة لة ثيَشكةوتن لةسةر ئاستي كشتوكال و ثيشةسازيدا و بوارةكاني تريش ،
هةروةها ريَكخستني جولةي وةبةرهيَنان و ئابووري ئاسانكاري ضالاكي بازرطانان و
ثياواني كار لة هةردوو ولَاتدا .
لةو ثيَشةنطايانة دةكات ، بوَ شارةزا بوون سةبارةت بة دوايين ثروَذةي كة ئيَران
ثيَكةيشتووة لة ثيَشكةوتن لةسةر ئاستي كشتوكال و ثيشةسازيدا و بوارةكاني تريش ،
هةروةها ريَكخستني جولةي وةبةرهيَنان و ئابووري ئاسانكاري ضالاكي بازرطانان و
ثياواني كار لة هةردوو ولَاتدا .
ثيَش نيساني 2003
قةبارةي ئالوطوَركاري لة نيَو ئةو دوو ولَاتةدا نزيكةي
7 مليار دوَلار دةخةمليَنرا ، بةلام لةطةل كوَتايي 2013 طةيشتة 13 مليار دوَلار ،
ئيَران ضاوي لةوةية برِةكة لة سالي 2017 بطاتة 20 مليار دوَلار، وةكو ديارة ئةو
زياد بوونة بةهوَي وةبةرهيَنان دةبيَت لة دةستةي كارةبا و طازدا ، ئيَران بري 25 مليار
مةتري سيَجا لة غاز هةناردةي عيَراق دةكات و عيَراقيش وزةي كارةباي لة ئيَران بة برِي
400 ميَطاوات وةردةطريَت ، لة ريَطةي سيَ هيَلةوة ئةوانيش هيَلي كرمانشاة- ديالى و هيَلي
سةربيل زةهاب-خانةقين و هيَلي عةبادان-بةسرة دةبيَت .
7 مليار دوَلار دةخةمليَنرا ، بةلام لةطةل كوَتايي 2013 طةيشتة 13 مليار دوَلار ،
ئيَران ضاوي لةوةية برِةكة لة سالي 2017 بطاتة 20 مليار دوَلار، وةكو ديارة ئةو
زياد بوونة بةهوَي وةبةرهيَنان دةبيَت لة دةستةي كارةبا و طازدا ، ئيَران بري 25 مليار
مةتري سيَجا لة غاز هةناردةي عيَراق دةكات و عيَراقيش وزةي كارةباي لة ئيَران بة برِي
400 ميَطاوات وةردةطريَت ، لة ريَطةي سيَ هيَلةوة ئةوانيش هيَلي كرمانشاة- ديالى و هيَلي
سةربيل زةهاب-خانةقين و هيَلي عةبادان-بةسرة دةبيَت .
هوَكاري
بةرزبونةوةي ئال و طوَري بازرطاني لةطةل ئيَران دةطةريَتةوة بوَ ئارةزوي
بازرطاناني
عيَراق بوَ هاوردةكردني كالا جياوازة ئيَرانيةكان ، بة هوَي ركابةري نرخةكان و ئاساني
طواستنةوة و ريَطاكاني هاتنة ذورةوةي بوَ عيَراق . بة تايبةت لة سالاني دواي 2003 وة ،
لةطةل ئاساني ثةيوةندي ئابووري نيَوانيان ، بةهوَي ئاساني طواستنةوةو جوَري كالَاكان .
بوَية ئاسايية برِي ئال و طوَري بازرطانيةكان رووةو زياد بووبيَت لةطةل ئيَراندا .
عيَراق بوَ هاوردةكردني كالا جياوازة ئيَرانيةكان ، بة هوَي ركابةري نرخةكان و ئاساني
طواستنةوة و ريَطاكاني هاتنة ذورةوةي بوَ عيَراق . بة تايبةت لة سالاني دواي 2003 وة ،
لةطةل ئاساني ثةيوةندي ئابووري نيَوانيان ، بةهوَي ئاساني طواستنةوةو جوَري كالَاكان .
بوَية ئاسايية برِي ئال و طوَري بازرطانيةكان رووةو زياد بووبيَت لةطةل ئيَراندا .
ئيَمة وةكو هةريَمي كوردستان ئارةزومةندين و بةدواي ريَطةضارةيةك دةطةريَين بوَ ثةرةثيَداني
ثةيوةندية ئابوورية هاوبةشةكانمان لةطةل ئيَراندا ، هةروةها ثةيوةندي و ثرسة
سياسيةكانمان كة جيَطة بايةخداني هاوبةشمانة لةطةل ئيَران و هةروةها ريَطاي
بةديَهيَناني ثةرةسةندني ئابووري و طةشتياري لةطةل ئيَراندا هةروةها سورين لةسةر
هةماهةنطي زياتر بوَ ثتةوكردني ثةيوةندي دوَستانة و فراوانتركردني هاوكاري
هاوبةشي نيَوانمان ، بة جوَريَك خزمةتي بةرذةوةندي هةروولامان بكات .
هةروةها هةول بة
دةستهيَناني هاوسةنطي سياسي و ئابووري لةطةل ولَاتة دراوسيَكاني
عيَراق دروست بكةين و خزمةتي طةشةسةندني ئابووري بكات لة تةواوي ناوضةكةدا ،
بة تايبةت راطرتني ئةو هاوكيَشةية لة نيَوان توركيا و ئيراندا .
عيَراق دروست بكةين و خزمةتي طةشةسةندني ئابووري بكات لة تةواوي ناوضةكةدا ،
بة تايبةت راطرتني ئةو هاوكيَشةية لة نيَوان توركيا و ئيراندا .